کانی‎شناسی و خاستگاه اسکارن آهن جوینان (پهنه‌ ماگمایی ارومیه- دختر، شمال اصفهان)

مرمرها و اسکارن‌های جوینان در 5 کیلومتری شمال‌خاوری قهرود، 140 کیلومتری شمال‌باختری اصفهان و بخش مرکزی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر رخنمون دارند. جایگیری پیکره گرانیتوییدی قهرود درون سنگ‎های کربناته کرتاسه، دگرگونی همبری و همیافتی کانیایی ولاستونیت، کلینوپیروکسن، گارنت، اکتینولیت، اپیدوت، کلریت، کلسیت، کوارتز، مگنتیت و سولفیدهای فلزی (آهن- مس) را در پی داشته است. بررسی‌های کانی‎شناسی و روابط پاراژنتیک کانی‎ها، نشان‌دهنده چندزادی‌بودن و پیدایش اسکارن جوینان در پی دو گامة اصلیِ دگرگونی و دگرنهادی (پیشرونده و پسرونده) است. در گامة دگرگونی که بی‌درنگ پس از جایگیری ماگمای گرانیتوییدی درون سنگ‎های کربناته ناخالص آغاز شده، مرمرهای جوینان پدید آمده‌اند. دگرنهادی پیشرونده با پیدایش کالک‌سیلیکاتهای بی‌آبِ ولاستونیت، پیروکسن دیوپسید-هدنبرژیتی و گارنت گروسولار- آندرادیتیدر مرمرها رخ داده است. گامة دگرنهادی پسرونده، با دگرسانی کانی‎های کالک‌سیلیکاته نخستینِ اسکارن (کلینوپیروکسن- گارنت) و پیدایش اپیدوت، اکتینولیت و کلریت شناخته می‌شود. دارابودن ولاستونیت، پیروکسن و گارنت نشان‌دهنده پیدایش کانی‌های همایندِ اسکارن پیشرونده در گستره دمایی فراتر از 550 درجه سانتیگراد و فشار بخشی کمِ CO2 است. اسکارن جوینان، یک اسکارن آهن کلسیک است که در ژرفای کم و با سیال‌های آبگون اکسایشی وابسته به پیکره نفوذی پدید آمده است و پیدایش آن در چندین گامه‌ روی داده است